Terug naar Overzicht
Overkwartier van Gelre
Het onbekende Gelderland
Het Hertogdom Gelre was ontstaan in de elfde eeuw rond de plaats Geldern. In 1179 werd het graafschap Zutphen verworven, en in 1248 de rijksstad Nijmegen, inclusief Betuwe en Land van Maas en Waal. Gelre bestond toen uit vier kwartieren, inclusief het Kwartier Veluwe. Verdere expansie kwam tot stilstand in 1288 als gevolg van de slag bij Woeringen. In 1543 moet de hertog van Gelre bij het Tractaat van Venlo Gelre afstaan aan de Habsburgers.
Bij de vrede van Munster (1648) blijven drie van de vier kwartieren waaruit het Hertogdom Gelre bestaat in handen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Opper-Gelre (het Overkwartier van Gelre) blijft deel uitmaken van de Spaanse Nederlanden.
Het Bisdom Kleve vormde de wig tussen het Overkwartier Gelre en de overige drie kwartieren.
Bij de vrede van Utrecht (1713) wordt Opper-Gelre verder gesplitst en komt met de hoofdstad Geldern grotendeels in handen van Pruisen. Venlo gaat terug naar de Republiek, en wordt generaliteitsland, Staats-Opper-Gelre. Roermond met de omliggende gebieden maken voortaan deel uit van de Oostenrijkse Nederlanden, om pas tijdens het Congres van Wenen (1814) weer aan Nederland te worden toegewezen, inclusief delen van het Pruisisch Overkwartier.