Terug naar Overzicht
Hertogdom Gulik
Een vergeten stukje historie, net over de grens bij Limburg
Het Hertogdom Gulik (Jülich) lag ten zuiden van het Hertogdom Gelre, ingeklemd tussen het Bisdom Keulen en het Bisdom Luik, grenzend aan het huidige Midden- en Noord-Limburg. Gulik is ontstaan aan de Roer, als een Romeinse pleisterplaats. Het maakte vervolgens deel uit van het Frankische Rijk, later Heilige Roomse Rijk.Rond 900 werd het een erfelijk graafschap.
De onafhankelijkheid van Keulen werd zwaar bevochten, en beslecht na de slag bij Woeringen (1288) waarbij Gulik aan de kant van het overwinnende Brabant vocht om de Limburgse erfopvolging. In 1356 werd het een hertogdom. In 1423 volgde vereniging met het Hertogdom Berg, en in 1521 met het Hertogdom Kleef en het Graafschap Mark.
Bij Sittard, dat oorspronkelijk deel was van het Hertogdom Limburg, bezat het een tol aan de Maas, verkregen in 1400 van de Valkenburgers. Deze uitstulping kwam pas in 1814 bij Nederland, daarmee Noord- en Zuidelijk Limburg aaneensmedend.
De strijd om de erfopvolging der diverse hertogdommen is vaak onderwerp van Rederijkers geweest. Zie o.a. fragmenten uit De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde, dl. 2 door J. te Winkel, 1922, vanaf p. 231, waarin ook Heinsberg wordt vermeld.